Jakie witaminy i składniki mineralne mogą pomóc w Hashimoto?
Właściwa dieta w chorobie Hashimoto wpływa nie tylko na masę ciała, ale stanowi nieodłączny element leczenia. Powinna to być urozmaicona dieta bogata w składniki mineralne i witaminy. Ale jakie? Jakie witaminy i składniki mineralne są najbardziej potrzebne w kontekście pracy tarczycy i choroby Hashimoto?
Są to: selen, cynk, magnez, żelazo, witamina D3 i witamina B12.
Odgrywają one kluczową rolę w pracy tarczycy, a ich niedobór może nasilać objawy Hashimoto. Jest to szczególny problem, ponieważ w przebiegu choroby znacznie wzrasta zapotrzebowanie na te składniki, a do tego dochodzi gorsze wchłanianie. Dlatego czasami trudno jest zrealizować na nie zapotrzebowanie samą dietą i konieczne jest włączenie odpowiedniej suplementacji.
Więcej na temat właściwej diety w Hashimoto przeczytasz w artykule: Dieta w Hashimoto – co jeść, a czego unikać?
Masz dość diet, które nie działają?
Naszą dietą Hashi już od ponad 4 lat pomagamy osobom z Hashimoto:Selen a Hashimoto
Selen to mikroelement będący składnikiem wielu kluczowych enzymów, w tym również dejodynaz, które są niezbędne w przemianie nieaktywnej tyroksyny (T4) do aktywnej trójjodotyroniny (T3). Dodatkowo, selen chroni tarczycę przed niekorzystnym wpływem nadtlenku wodoru, który uszkadza komórki m.in. tarczycy i wywołuje stan zapalny.
Oprócz tego selen jest też silnym przeciwutleniaczem oraz ma duży wpływ na naszą odporność.
U osób z Hashimoto, niedobór tego składnika jest bardzo powszechny. Dodatkowo, ten stan pogłębia się wraz z postępującym niszczeniem tarczycy w przebiegu choroby. Wynika to z faktu, że tarczyca jest głównym magazynem selenu w organizmie.
Pokarmowe źródła selenu to: orzechy brazylijskie, mięso, ryby i owoce morza.
Warto tu wspomnieć o pewnych nieścisłościach związanych z orzechami brazylijskimi jako doskonałym źródłem selenu. Do niedawna krążyło zalecenie, żeby zjadać codziennie 2-3 orzechy brazylijskie, co miało w 100% zrealizować zapotrzebowanie na ten składnik. Niestety nie jest aż tak dobrze. Okazuje się, że zawartość selenu w produktach zależy od zasobności gleby w ten składnik. A na polskim rynku mamy dostęp do orzechów z krajów, w których gleba jest uboga w ten pierwiastek, czyli z Bolwii, Peru i Brazylii. Skutkuje to tym, że zjadanie 2 orzechów brazylijskich realizuje jedynie około 10 % zapotrzebowania na selen, co w dalszym ciągu jest dobrym wynikiem.
Samodzielne zaplanowanie diety, dzięki której kilogramy zaczną spadać, a stan zdrowia się poprawiać, nie jest proste. Na szczęście jest dieta Hashi 🙂 Dzięki niej nie musisz się już martwić o to, czy jesz to, co służy Twojemu zdrowiu i odchudzaniu.
Sprawdź dlaczego powinnaś stosować właśnie dietę Hashi
Czy zatem potrzebna jest suplementacja selenu w Hashimoto?
Badania wykazały, że odpowiednio dobrana suplementacja selenem daje dobre rezultaty u osób z Hashimoto. Znacząco zmniejsza się poziom przeciwciał anty-TPO oraz wycisza toczący się stan zapalny.
Suplementy selenu najlepiej przyjmować rano, na czczo, samodzielnie lub w połączeniu z witaminą E, która poprawia jego wchłanianie. Nie wolno go łączyć z cynkiem, który działa przeciwstawnie i znosi działanie selenu.
Trzeba jednak zawsze pamiętać, że zarówno niedobór, jak i nadmiar może być niebezpieczny dla zdrowia. Dlatego rozpoczęcie jakiejkolwiek suplementacji warto poprzedzić odpowiednimi badaniami.
Cynk a Hashimoto
Cynk, podobnie jak selen uczestniczy w przemianie nieaktywnej tyroksyny (T4) do aktywnej trójjodotyroniny (T3). Jest też niezbędny do produkcji TSH, a także uwalniania TRH i hormonów tarczycy. Dodatkowo działa przeciwzapalnie i reguluje pracę układu odpornościowego, którego działanie w Hashimoto jest upośledzone.
Szacuje się, że niedobór cynku dotyczy nawet 25-30% ludzi na świecie oraz znacznej części chorych z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Niewystarczające spożycie tego składnika mineralnego skutkuje wzrostem poziomu przeciwciał anty-TPO, spadkiem stężenia hormonów tarczycy, słabszą odpornością oraz zaburzeniami w gospodarce lipidowej. Objawem niedoboru jest też zmęczenie, słaba kondycja włosów i paznokci, a także zaburzone odczuwanie zapachu i smaku.
Pokarmowe źródła cynku to: mięso, owoce morza, nasiona roślin strączkowych, pestki dyni, kasza gryczana i orzechy.
Czy potrzebna jest suplementacja cynku?
Warto to sprawdzić, robiąc odpowiednie badanie. Nie ma na ten moment oficjalnych zaleceń dotyczących suplementacji cynku u osób z Hashimoto. Choć w badaniach obserwuje się liczne korzyści wynikające z suplementacji: spadek poziomu przeciwciał anty-TPO oraz regulacja stężenia hormonów tarczycy i TSH.
W przypadku stwierdzonego niedoboru, suplementy cynku warto przyjmować 2 godziny przed lub po posiłku i nie łączyć go z preparatem selenu.
Żelazo a Hashimoto
Żelazo, mimo, że kojarzy się głównie z układem krwionośnym, odgrywa również ważną rolę w kontekście pracy tarczycy. Jego niedobór skutkuje nie tylko anemią, ale też spadkiem wydzielania hormonów tarczycy, wzrostem stężenia TSH, blokowaniem przemiany T4 w aktywną T3, zwiększa zapotrzebowanie na lewotyroksynę, a także zwiększa ryzyko rozwoju wola tarczycy.
Niedobór tego składnika mineralnego dotyczy nawet 60% osób z niedoczynnością tarczycy. Wynika to z większego zapotrzebowania, błędów dietetycznych oraz dość powszechnej zmniejszonej kwasowości żołądka, która zaburza jego wchłanianie.
Pokarmowe źródła żelaza to: mięso, jaja, ryby, wątróbka, amarantus, pestki dyni, nasiona roślin strączkowych, buraki i natka pietruszki.
W kontekście wchłaniania żelaza ze źródeł pokarmowych warto wspomnieć, że możemy ją poprawić dodając do potraw źródło witaminy C oraz nie popijając posiłku kawą i herbatą.
Jeśli po zbadaniu stężenia żelaza we krwi, okaże się, że potrzebna jest suplementacja, odpowiednią dawkę zaproponuje lekarz. To, o czym obowiązkowo trzeba pamiętać, to fakt, że związki żelaza znacznie zmniejszają wchłanianie lewotyroksyny. Dlatego potrzebny jest nawet 4-godzinny odstęp między połknięciem tabletki na tarczycę, a przyjęciem suplementu żelaza.
Oznaczając stężenie żelaza we krwi, warto też sprawdzić stężenie ferrytyny, która jest jego magazynem w organizmie.
Magnez a Hashimoto
Magnez to składnik mineralny, który oczywiście poprawia pracę tarczycy, ale przy okazji Hashimoto warto podkreślić inne jego działanie. Niedobór magnezu zmniejsza wrażliwość tkanek na insulinę, co przy towarzyszącej chorobie Hashimoto mocno zwiększa ryzyko wystąpienia insulinooporności.
Jeśli więc chorujesz na Hashimoto, a do tego prowadzisz aktywny, stresujący tryb życia i pijesz dużo kawy, to suplementacja magnezu będzie wręcz niezbędna. Trudno będzie w takiej sytuacji zrealizować zapotrzebowanie na ten składnik z dietą.
Pokarmowe źródła magnezu to: produkty zbożowe (kasza gryczana, jaglana, ryż), kakao, orzechy, pestki dyni, nasiona roślin strączkowych i banany.
Podobnie, jak w przypadku żelaza, suplement magnezu należy przyjmować kilka godzin po leku na tarczycę. Magnez najlepiej brać przed snem, co dodatkowo korzystnie wpłynie na proces zasypiania.
Witamina D3 a Hashimoto
Witamina D3, to wyjątkowa witamina. Jest prohormonem, którego receptory znajdują się w praktycznie każdej komórce naszego organizmu. Już sam ten fakt daje wyobrażenie jak duży wpływ ma ta witamina na każdy aspekt naszego funkcjonowania.
Nie inaczej jest też w kontekście tarczycy i Hashimoto.
Niedobór witaminy D3, która dotyczy nawet 95% Polaków, jest uznawany za jedną z przyczyn rozwoju choroby Hashimoto. Jej niewystarczająca ilość blokuje przemianę nieaktywnej T4 w aktywną T3, zwiększa poziom przeciwciał anty-TPO i nasila proces autoimmunizacji tarczycy.
Pokarmowe źródła witaminy D3 to: tłuste ryby, wątróbka i jajka.
Niestety nie ma szans na zrealizowanie zapotrzebowania na tę witaminę z dietą. Innym jej źródłem jest synteza skórna. Jest ona jednak zależna od stopnia nasłonecznienia oraz naszej ekspozycji na Słońce.
Dlatego właściwie u każdego chorego z Hashimoto niezbędna jest całoroczna suplementacja. Trzeba jednak pamiętać o okresowym oznaczaniu stężenia tej witaminy we krwi. Pozwoli to właściwie dopasować wielkość dawki.
Witamina B12 a Hashimoto
Na koniec witamina B12, której niedobór dotyczy nawet 40% osób z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Niewystarczająca jej ilość skutkuje niedokrwistością megaloblastyczną, która podobnie jak Hashimoto ma podłoże autoimmunologiczne, ale też sprzyja wytwarzaniu nieaktywnej formy T3, czyli rT3.
Dodatkowo, chorobie Hashimoto często towarzyszy niewystarczająca kwasowość żołądka, co z kolei znacznie ogranicza wchłanianie witaminy B12.
Pokarmowe źródła witaminy B12 to: mięso, ryby, jaja.
Źródłem witaminy B12 są tylko produkty odzwierzęce. Dlatego osoby na diecie wegetariańskiej i wegańskiej powinny szczególnie zwrócić uwagę na kontrolowanie stężenia tej witaminy we krwi i w razie potrzeby włączyć odpowiednią suplementację.
Jeśli interesuje Cię temat odpowiedniej suplementacji w Hashimoto, to koniecznie przeczytaj też nasz artykuł: Co suplementować przy Hashimoto?
Bibliografia:
- Juliana Soares Severo, Jennifer Beatriz Silva Morais, Taynáh Emannuelle Coelho de Freitas, Ana Letícia Pereira Andrade, Mayara Monte Feitosa, Larissa Cristina Fontenelle, Ana Raquel Soares de Oliveira, Kyria Jayanne Clímaco Cruz, Dilina do Nascimento Marreiro: The Role of Zinc in Thyroid Hormones Metabolism, Int J Vitam Nutr Res, 2019
- Ghulam Abbas Kandhro, Tasneem Gul Kazi, Hassan Imran Afridi, Naveed Kazi, Jameel Ahmed Baig, Mohammad Balal Arain, Sirajuddin, Abdul Qadir Shah, Raja Adil Sarfraz, Mohammad Khan Jamali, Nasreen Syed: Effect of zinc supplementation on the zinc level in serum and urine and their relation to thyroid hormone profile in male and female goitrous patients, Clin Nutr, 2009
- Christy Maxwell, Stella Lucia Volpe: Effect of zinc supplementation on thyroid hormone function. A case study of two college females, Ann Nutr Metab, 2007
- Kamila Wala, Karol Zieliński, Zygmunt Zdrojewicz: Rola selenu w patogenezie chorób tarczycy, Medycyna Rodzinna 2a/2018
- Johanna Wichman, Kristian Hillert Winther, Steen Joop Bonnema, Laszlo Hegedüs: Selenium Supplementation Significantly Reduces Thyroid Autoantibody Levels in Patients with Chronic Autoimmune Thyroiditis: A Systematic Review and Meta-Analysis, Thyroid, 2016
- Paweł Zagrodzki, Jadwiga Kryczyk: Znaczenie selenu w leczeniu choroby Hashimoto, Postepy Hig Med Dos, 2014
- Elias E Mazokopakis, Maria G Papadomanolaki, Konstantinos C Tsekouras, Athanasios D Evangelopoulos, Dimitrios A Kotsiris, Anastasios A Tzortzinis: Is vitamin D related to pathogenesis and treatment of Hashimoto’s thyroiditis? Hell J Nucl Med, 2015
- Aryn B Collins, Roman Pawlak: Prevalence of vitamin B-12 deficiency among patients with thyroid dysfunction, Asia Pac J Clin Nutr, 2016
